Dược sĩ Phương Lam
Rối loạn cảm giác do di chứng não là hệ quả không mong muốn mà các bệnh lý hay tổn thương não bộ để lại.
Một người bị rối loạn cảm giác dường như sẽ mất đi phương tiện để kết nối bản thân với môi trường bên ngoài. Vậy rối loạn cảm giác là gì? Biểu hiện, nguyên nhân gây rối loạn cảm giác và phải ứng phó ra sao nếu mình là nạn nhân.
Rối loạn cảm giác là gì?
Rối loạn cảm giác là hiện tượng suy giảm hoặc mất đi chức năng hoạt động của các giác quan. Những giác quan này giúp chúng ta cảm nhận được các kích thích của môi trường bên ngoài.
Mỗi con người có 5 giác quan chính đó là: xúc giác, thị giác, thính giác, khứu giác và vị giác.
Nguyên nhân gây rối loạn cảm giác
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng rối loạn cảm giác nhưng nguyên nhân chủ yếu là các vấn đề bệnh lý và tổn thương não bộ điển hình là các căn bệnh như tai biến mạch máu não, viêm não, chấn thương sọ não, suy thoái tế bào thần kinh não,...
Cụ thể, khi những bệnh lý/tổn thương não bộ tác động gây nên sự khiếm khuyết tại khu vực bán cầu não phải, thùy chẩm hoặc chẩm thì cơ thể người bệnh sẽ gặp vấn đề rối loạn kể trên do đây là những khu vực não điều khiển chức năng cảm giác.
Một số bệnh lý/tổn thương não bộ thường gặp gây hiện tượng rối loạn cảm giác:
Tai biến mạch máu não: Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ não là bệnh xảy ra khi việc cung cấp máu lên não bị ngưng trệ. Trong khi đó não bộ là cơ quan điều khiển mọi chức năng của con người.
Các tế bào thần kinh não bộ cần được cung cấp đủ oxi để duy trì trạng thái hoạt động bình thường, đột quỵ não sẽ khiến các tế bào thần kinh bị chèn ép hoặc không được nuôi dưỡng dẫn đến hoại tử.
Nếu khu vực bán cầu não phải, chẩm hay thùy chẩm là khu vực bị tổn thương thì khả năng cao người bệnh sẽ mắc phải các vấn đề về rối loạn cảm giác.
Chấn thương sọ não: nguyên nhân chủ yếu là do va đập mạnh vùng đầu...Não bị tổn thương do hộp sọ bị xuyên thủng,nứt vỡ hoặc sự va chạm mạnh khiến não quay tròn và xoắn vào trục của nó gây đứt các đường truyền thần kinh.
Tổn thương não có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Người bệnh sau khi bị chấn thương sọ não có thể gặp rắc rối lớn với vấn đề rối loạn cảm giác.
Thoái hóa tế bào thần kinh não: Theo thời gian, các tế bào thần kinh não bộ cũng như mọi tế bào và cơ quan trên cơ thể sẽ dần bị thoái hóa. Việc thoái hóa tế bào thần kinh có thể gây nên tình trạng rối loạn cảm giác phổ biến thường thấy ở người cao tuổi.
Các bệnh lý não bộ khác: Viêm màng não, viêm não, u não là những bệnh lý não bộ có nguy cơ để lại di chứng, một trong những di chứng đó là di chứng rối loạn cảm giác.
Biểu hiện của rối loạn cảm giác do di chứng não
Rối loạn cảm giác ở mỗi đối tượng người bệnh được thể hiện bằng các dấu hiệu và mức độ rất khác nhau, dưới đây là một số biểu hiện chính của bệnh:
Rối loạn xúc giác
Bệnh nhân sau tổn thương não thường gặp phải một vấn đề vô cùng khó chịu đó là sự tê bì, mất hoàn toàn cảm giác trên tay. Đây là biểu hiện của chứng rối loạn xúc giác.
Ngoài ra, ở một số người còn thấy hiện tượng ngứa ran tay, cảm giác châm chích như kiến bò ở tay. Người bệnh có thể có cảm giác lạnh và đau rát trên bề mặt da.
Rối loạn thị giác
Suy giảm thị lực, mắt nhìn mờ, nhìn một vật có bóng mờ bên cạnh, hoặc mù mắt là những biểu hiện rối loạn thị giác do di chứng não.
Rối loạn thính giác
Rối loạn thính giác là một di chứng não không thường gặp. Một số ít bệnh nhân sau tai biến hoặc tai nạn giao thông gặp phải vấn đề về thính giác như ù tai, điếc một bên tai, điếc cả 2 bên tai.
Rối loạn vị giác
Sự tổn thương não bộ có thể ảnh hưởng đến vị giác của người bệnh theo những cách khác nhau. Người bệnh thường sẽ không có nhận định rõ ràng về vị của đồ ăn, thức uống như trước, mọi thứ đều giống nhau mà không có vị đặc biệt khiến người bệnh thường chán ăn.
Bên cạnh đó, một số bệnh nhân thường cảm nhận thấy vị mặn mặc dù họ không ăn thực phẩm chứa muối. Một số ít người bệnh mất hoàn toàn vị giác sau khi gặp phải các tổn thương não.
Rối loạn khứu giác
Cũng giống như rối loạn vị giác, người bị rối loạn khứu giác thường không thể ngửi và phân biệt các loại mùi như trước đây. Họ cũng có thể thường trực ngửi thấy những mùi khó chịu không có thật hoặc mất hoàn toàn khứu giác.
Chăm sóc người bị rối loạn cảm giác
Bệnh nhân bị rối loạn cảm giác cần phải được chăm sóc một cách khoa học, trong đó lưu ý giờ giấc sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng.
Người bệnh cần được điều chỉnh giờ giấc sinh hoạt (ăn ngủ, tập luyện, vệ sinh,...) hợp lý và điều độ mỗi ngày.
Về vấn đề dinh dưỡng một số nguyên tắc phục vụ người bệnh bị rối loạn cảm giác nói riêng và bị di chứng não nói chung mà gia đình cần nắm rõ:
- Thức ăn dễ tiêu hoá, hấp thu, ở dạng mềm hoặc lỏng.
- Hạn chế muối, tinh bột trong chế độ ăn.
- Chế độ ăn cần cung cấp đủ chất đạm, ít cholesterone (thịt nạc, trứng, cá,...).
- Bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ (hoa quả tươi, rau củ, sữa).
Các phương pháp can thiệp điều trị rối loạn cảm giác
Điều trị bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ
Cần tìm một cơ sở y tế chất lượng và thuận tiện trong di chuyển là nơi theo dõi tình hình sức khỏe cho bệnh nhân rối loạn cảm giác. Đừng quên thăm khám đúng hẹn để nhận được sự tư vấn của bác sĩ phù hợp với tình trạng sức khỏe từng giai đoạn.
Bên cạnh đó, các căn bệnh nguy cơ như tai biến mạch máu não, tiểu đường, béo phì,... cần được điều trị tích cực và kiểm soát tốt, nếu bệnh nhân đã từng bị tai biến mạch máu để lại di chứng, việc cần làm là tìm phương pháp phòng tránh tái phát đột quỵ.
Tập luyện phục hồi chức năng- bài tập cải tạo cảm giác: Chúng ta có thể đã từng đọc được nhiều thông tin về vấn đề phục hồi chức năng vận động hoặc ngôn ngữ nhưng dường như phục hồi chức năng cảm giác rất ít được nhắc đến.
Tại các trung tâm phục hồi chức năng hiện nay chưa có phác đồ cụ thể với mục đích phục hồi chức năng cảm giác nhưng người bệnh có thể tự tập luyện tại nhà với một số bài tập sau:
Trị liệu cảm ứng: sưu tầm nhiều đồ vật với nhiều chất liệu khác nhau, không cho người bệnh nhìn thấy, hướng dẫn người bệnh dùng tay cảm nhận và gọi tên đồ vật - chất liệu đó.
Bài tập lựa chọn: Trộn lẫn 10 quả bóng bằng vải và 10 quả bóng bằng nhựa với nhau. Hướng dẫn người bệnh phân loại chúng. (Không cho người bệnh nhìn thấy chúng)
Phân biệt nhiệt độ: Chuẩn bị 2 miếng vải, 1 miếng ngâm trong nước nóng và 1 miếng ngâm trong nước lạnh. Đặt lần lượt chúng lên tay của người bệnh và tập cho họ phân biệt 2 cảm giác nóng - lạnh.
Lưu ý:
- Việc tập luyện cần phải thực hiện đều đặn 20-30 phút mỗi ngày.
- Nên kết hợp thực hiện các bài tập trên với các chương trình tập luyện phục hồi chức năng khác để có tác động toàn diện.
Châm cứu
Châm cứu là một phương pháp khá hữu ích thường dùng trong quá trình phục hồi chức năng cho cơ thể do di chứng não. Nhiều người bệnh bị rối loạn cảm giác nói rằng họ thấy các cảm giác khó chịu như tê bì tay chân, ngứa, rát da, mất vị giác,... được cải thiện nhiều khi được châm cứu.
Châm cứu là một phương pháp chữa bệnh được bắt nguồn từ y học cổ truyền trung quốc, nó được thực hiện bằng cách: bác sĩ sẽ lấy nhiều que kim dài, mỏng và vô trùng châm vào hệ kinh mạch và các huyệt vị trên cơ thể.
Về mặt y học cổ truyền, châm cứu giúp đả thông kinh mạch, từ đó có thể kích thích sự hoạt động của não bộ, có khả năng giúp não bộ tái tạo và tổ chức lại hoạt động.
Tuy nhiên, thực tế việc châm cứu trong trường hợp người bệnh bị rối loạn cảm giác không mang lại hiệu quả giống nhau ở tất cả các đối tượng điều trị. Mặt khác, châm cứu yêu cầu trình độ bác sĩ tay nghề cao để có hiệu quả tích cực và tránh các rủi ro cho người bệnh.
Chăm sóc tế bào thần kinh não bộ
Tế bào thần kinh não bộ là yếu tố chủ chốt quyết định đến sự thành công hay thất bại của quá trình phục hồi chức năng não bộ, bởi vì về bản chất, vấn đề rối loạn cảm giác do di chứng não nảy sinh do sự khiếm khuyết của tế bào thần kinh não bộ.
Sẽ thật đáng tiếc nếu chúng ta đã thử thực hiện tất cả các phương pháp phục hồi chức năng cảm giác khác nhưng lại chưa hề chú trọng chăm sóc tế bào thần kinh não bộ.
Cơ chế hiệu quả nhất hiện nay để tác động trực tiếp lên các tế bào thần kinh được thực hiện bằng cách đưa vào trong cơ thể người bệnh một số chất có khả năng hoạt động theo cơ chế: tăng cường năng lượng và nuôi dưỡng tế bào, bảo vệ tế bào và tăng cường kết nối thần kinh mới.
Kinh Vương Não Bộ - đẩy lùi di chứng não
Hiện nay, điều trị rối loạn cảm giác ở người bị di chứng não thường được các chuyên gia khuyên rằng nên có sự kết hợp các phương pháp tập luyện phục hồi chức năng với việc chăm sóc tế bào thần kinh não bộ.
Kinh Vương Não Bộ đang là một sản phẩm được giới chuyên môn đánh giá cao với khả năng cải thiện chức năng não bộ, đẩy lùi di chứng não với cơ chế 3 tác động, sản phẩm giúp hỗ trợ người bệnh cải thiện các biểu hiện rối loạn do di chứng não.
Bài viết trên đã cung cấp những thông tin khái quát về rối loạn cảm giác. Chúng tôi hi vọng rằng bài viết đã giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan về chứng rối loạn cảm giác, biểu hiện và phương pháp điều trị bệnh.
Nếu còn bất cứ thắc mắc nào về các bệnh lý não bộ và phương pháp phục hồi chức năng não bộ, hãy liên hệ với chúng tôi theo hotline: zalo/viber 0902207739 hoặc truy cập website dichungnao.info để được các chuyên gia tư vấn và giải đáp thắc mắc.
* Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
